Beyin Hasarı Konusunda Uzmanlar Uyarıyor
Massachusetts General Hospital’da görev yapan ve TÜBA Akademi Ödülü sahibi olan nörolog ve nörobilimci Prof. Dr. Cenk Ayata, kafa travmalarının ciddi beyin hasarına yol açabileceğini belirtti. Hafif şişlik ve morlukla seyreden yaralanmalardan kafatasının kırılması gibi ciddi hasarlara kadar farklı seviyelerde kafa travmalarının farklı riskler taşıdığını açıkladı.
Beyinde Oluşan Hasarlar Görüntüleme Yöntemleriyle Tespit Edilemeyebilir
Ayata, bilinç kaybı yaşanıp yaşanmadığına bağlı olarak hafif veya ciddi olarak sınıflandırılan kafa travmalarında, beyinde oluşan herhangi bir hasarın MR veya CT gibi görüntüleme yöntemleriyle tespit edilemediğini ifade etti. Ancak kafatası kırıklarının olmadığı ikinci seviye travmalarda beyindeki bazı hasarların saptanabileceğini belirtti.
Kafa Travmalarının Tekrarlanmaması Önemli
Prof. Dr. Ayata, kafa travmalarının tekrarlanmamasının önemli olduğunu vurguladı. Bir kere kafa travması yaşayan bir kişinin daha hafif veya kuvvetli bir ikinci travma geçirmesi durumunda ilk travmanın yaptığı hasardan daha fazla beyin hasarı oluşabileceğini ve kalıcı hasar riskinin arttığını belirtti.
Sporcular Özellikle Risk Altında
Ayata, tekrarlayan hafif boyuttaki kafa travmalarının “kronik travmatik ensefalopati” hastalığına neden olabileceğini söyledi. Özellikle boks, Amerikan futbolu ve futbol gibi bazı spor dallarında sporcuların yıllar boyunca tekrarlayan hafif darbeler aldığını ve bu durumun risklerini artırdığını belirtti.
CTE Hastalığı ve Yapısal Bozukluklar
Prof. Dr. Ayata, beyinde yavaş ilerleyerek yapısal bozukluklara yol açan “kronik travmatik ensefalopati” hastalığının kesin teşhis edilemediğini söyledi. Hastalığın genellikle hastaların ölümünden sonra otopsi gibi yöntemlerle belirlenebildiğini ifade etti. Hastalığın öfke kontrolü bozukluğu, anksiyete, hafıza kaybı, baş ağrısı, dikkat bozukluğu, paranoya ve depresyon gibi problemlere yol açabileceğini belirtti.
İntihar Riski ve Sosyal Faktörler
Ayata, Amerikan futbolu oyuncularında CTE yüzdesinin yüksek olmasına rağmen intihar durumunun herkes tarafından yaşanmadığını ve bunun sosyal faktörlerden etkilendiğini ifade etti. CTE riskinin bazı klinik ölçütlerle hesaplanabileceğini belirtti.
Kafa Travmalarına Karşı Önlemler
Prof. Dr. Ayata, kafa travmalarına karşı bazı mesleklerde ve spor dallarında önlemler alınabileceğini söyledi. Kafa travması yaşayan insanların en az 2 ay boyunca ikinci bir travmadan kaçınmaları gerektiğini belirtti. Tekrarlayan kafa travmalarının tek bir travmadan daha kötü olduğunu ve riskin azaltılması için spor dallarında yeni düzenlemeler yapılması gerektiğini ifade etti. Özellikle futbolcular ve benzer sporcuların risk altında olduğunu vurguladı.
News
